Blog

   Przełom lipca i sierpnia, jak zawsze, zwiastuje nadejście kolejnego roku szkolnego, a wraz z nim fali nauczycielskich innowacji. To wcale nie sarkazm z mojej strony, choć sytuacja w polskiej oświacie zdaje się wróżyć raczej mozolne trwanie i ogarnianie rzeczywistości, aniżeli eksplozję ludzkiej pomysłowości. Zapewne owa fala nie będzie zatem zbyt wielka, jednak pozwolę sobie na delikatny optymizm. Taka jest bowiem natura pedagogicznego zawodu, że zachęca on do eksperymentowania. Nauczanie to nie ciąg technologiczny, precyzyjnie uregulowany podstawami programowymi i egzaminami, choć niejedna władza uległa już pokusie takiego właśnie spojrzenia na pracę szkoły, podobnie zresztą jak niejeden nauczyciel. W kształceniu niezwykle ważny jest czynnik ludzki, a ten często wymyka się wyobrażeniom biurokratów. Na pewno znajdą się więc ludzie z pomysłami, tym bardziej, że w ciągu ostatnich miesięcy mocno zaistniał w polskim szkolnictwie oddolny ferment intelektualny, prowadzący do sformułowania wielu postulatów niezbędnych zmian. Ziarno inspiracji zostało zasiane i z pewnością niejedna siewka przebije się przez skorupę frustracji, zniechęcenia i poczucia niemożności.

   12 lipca uczestniczyłem w naradzie programowej Koalicji Obywatelskiej. Wziąłem udział w panelu dyskusyjnym (jednym z wielu, które odbyły się tego dnia), poświęconym działaniom, jakie należy podjąć, aby poprawić sytuację w polskiej oświacie. Nie oznacza to, że nagle stałem się działaczem politycznym – po prostu zostałem tam zaproszony w roli, excusez le mot, eksperta. Prawdę mówiąc, gotów byłbym przyjąć zaproszenie do takiej debaty od dowolnego ugrupowania stawiającego sobie za cel położenie kresu radosnej (choć w istocie ponurej) twórczości obecnych władz w dziedzinie oświaty. Co zapewne dla nikogo ze stałych czytelników „Wokół szkoły” nie jest zaskoczeniem, ale na wszelki wypadek spieszę wyjaśnić, dlaczego.

   Z początkiem czerwca przycichły echa strajków nauczycielskich, a w ministerialnym fotelu MEN zasiadł nowy szef resortu - niewątpliwie sytuacja w oświacie ulega więc normalizacji. Szkoły pełną parą wykonują przedwakacyjne zadania, a Centralna Komisja Egzaminacyjna ogłosiła już wyniki (i sukces) dwóch zewnętrznych egzaminów, ostatniego gimnazjalnego i pierwszego w historii po klasie ósmej. Sukces tym słodszy dla władzy, że okupiony wielkim wysiłkiem różnych służb państwowych, by zastąpić w komisjach egzaminacyjnych strajkujących nauczycieli.

   Niestety, jako obdarzony publicystycznym temperamentem redaktor "Wokół szkoły", zamiast zachwycić się ową normalizacją, czuję potrzebę poddania kilku kwestii pod rozwagę Czytelników, zanim wszyscy w oświacie damy się znormalizować na amen.

   To ważny dla mnie wpis, bardziej osobisty niż zwykle.

   Połowę życia spędziłem jak dotąd na funkcji dyrektora szkoły. Już jako osiemnastolatek zacząłem odpowiadać za bezpieczeństwo swoich podopiecznych, najpierw zuchów i harcerzy, później także uczniów. W ciągu lat poprowadziłem z górą trzydzieści obozów pod namiotami, zimowisk i kolonii; kierowałem też niezliczonymi wycieczkami i innymi imprezami. Zawsze miałem świadomość ciążącej na mnie odpowiedzialności, ale również wiarę, że zdrowy rozsądek w ocenie sytuacji pozwala znaleźć złoty środek pomiędzy względami bezpieczeństwa, a potrzebą umożliwienia młodym ludziom przeżycia przygody i zdobycia doświadczeń, przydatnych później w samodzielnej drodze przez życie.