Aktualności

   Kolejne dni mijają, a mój telefon wciąż milczy. Nikt nie dzwoni z propozycją objęcia teki ministra edukacji lub choćby tylko skromnego wice-. Nic dziwnego, kolejka chętnych do funkcji kierowniczej w MEiN jest długa jak kiedyś w sklepie mięsnym, za „woł. ciel. z kością” z możliwością zamiany na drób.  Na medialnej giełdzie pojawiają się najróżniejsze typy, od lewa do centrum, a nawet lekko na prawo, umocowane już w polityce albo dopiero na dorobku. Wygląda na to, że po raz pierwszy, odkąd sięgam pamięcią, fotel ministra w tym resorcie stał się obiektem pożądania, a nie tylko nagrodą pocieszenia w rządowym rozdaniu. Zdziwienie tym zjawiskiem jest powszechne, podobnie jak niepewność, na kogo padnie wybór. Dariusz Chętkowski na swoim Belfer Blogu wysnuł nawet oryginalny wniosek. że skoro wszystkie partie tak bardzo pragną dla siebie owego stanowiska, otwiera się przestrzeń dla zatrudnienia fachowca, który by je pogodził. Cóż, teoretycznie tak, w praktyce jednak przypuszczam, że wątpię.

   Wielu Polaków, zapewne większość, ma złe zdanie o politykach. Panuje przekonanie, że aby zdobyć/utrzymać władzę gotowi są na wiele, a już wyparcie się wcześniej głoszonego poglądu to dla nich po prostu pestka. Jak choćby w przypadku jeszczeministra Czarnka, który przez wiele miesięcy twierdził, że rząd Zjednoczonej Prawicy dał nauczycielom bezprecedensowe, ogromne podwyżki, a teraz nagle zadeklarował gotowość zwiększenia tych wynagrodzeń o kolejne 35%. W istocie politycy nauczyli się po prostu, że choćby najbardziej słuszne działania nie gwarantują im sukcesu, jeśli nie podobają się wyborcom. I na odwrót, jeśli coś podoba się elektoratowi, niezawodnie daje dodatkowe głosy w wyborach, niezależnie od tego, czy ma to „coś” sens, czy jest go pozbawione. W tym tkwi klucz do zrozumienia obecnego pożądania funkcji ministra edukacji – po prostu partia, która będzie firmować 30% podwyżki wynagrodzeń nauczycieli, ogromnie zyska w perspektywie zbliżających się wyborów samorządowych. Tym bardziej, że wypłaty, z wyrównaniem wstecz, nastąpią zapewne na krótko przed elekcją. Rzecz w rywalizacji o lokalne stołki po prostu bezcenna. A z tego z kolei można wysnuć wysoce prawdopodobny wniosek, że tekę ministra edukacji obejmie polityk, a nie żaden bezpartyjny fachowiec.

   Przyznam, że taka perspektywa wydaje mi się korzystna. Zakrawa to na paradoks, bowiem od lat w pełni popieram i rozgłaszam postulat wyjęcia spraw edukacji z bieżącego dyskursu politycznego. Owszem, ale do przeprowadzenia tak fundamentalnej zmiany potrzebna jest zgodna wola wszystkich rządzących i postawienie na czele resortu polityka wagi jak najcięższej, respektowanego pośród koalicjantów. Obawiam się, że w początkowej fazie nowych rządów najlepszy nawet apolityczny fachowiec od edukacji zostałby zdominowany przez innych ministrów, zaprawionych w bojach o władzę, prestiż i przede wszystkim – pieniądze.

   Można nie lubić polityków, ale warto rozumieć, że mierzą się z bardzo trudną materią. A już sprzątanie po ministrze Czarnku będzie niczym trzynasta praca Herkulesa. Zagłosowałem w wyborach na demokratyczną opozycję i chciałbym, aby w swoich rządach osiągnęła sukces, także na polu bliskiej memu sercu edukacji. Z niepokojem obserwuję więc rozliczne głosy krytyki, które spadają na polityków zwycięskiej koalicji, choć chwilowo przecież niewiele mogą zrobić. Faktem jest jednak, że nawet tylko w ogólnych wypowiedziach oraz zapowiedziach przyszłych działań zdarzają im się błędy, szybko wytykane przez komentariat, także ten teoretycznie życzliwy. To kwestia nie tyle złej woli, co zrozumiałych emocji ludzi, którzy zainwestowali tak wiele nadziei w perspektywę objęcia władzy przez opozycję. No i nieufności, bo rozziew pomiędzy politycznymi deklaracjami a praktyką rządzenia był zawsze bardzo duży.

   Mam nadzieję, że nikt z Czytelników nie potraktował poważnie mojego żalu, że telefon nie zadzwonił. Mam swoją pracę, którą kocham, a jeśli od lat zabieram publicznie głos w sprawach edukacji, to dlatego, że w ten sposób mogę wyrażać swoje obywatelskie zaangażowanie. Długoletnie doświadczenie w zarządzaniu placówką oświatową i codzienne zaangażowanie w tę pracę, na samym dole systemu, pozwalają mi kusić się o ocenę zachodzących zjawisk. W niektórych przypadkach mogę, być może, podpowiedzieć jakieś rozwiązanie lub dać wskazówkę. Zdaję sobie sprawę, że samozwańczych doradców i recenzentów ugrupowania koalicyjne będą miały bardzo wielu. Chcąc nie chcąc stanę w ich długim szeregu. Tym niemniej postanowiłem dać wyraz swojemu zaangażowaniu, poświęcając część przyszłych publikacji na blogu „Wokół szkoły” analizie i komentowaniu polityki edukacyjnej nowych władz. Z poczuciem misji życzliwego doradcy. Opozycja demokratyczna ma na sztandarach społeczeństwo obywatelskie. Doradca Obywatelski ds. Edukacji będzie moim wkładem w jego budowanie. Mam nadzieję, że moje spojrzenie na sytuację, zazwyczaj wolne od emocji, okaże się dla kogoś przydatne.

W wywiadzie dla interii, jakiego udzielił 27 kwietnia 2023 roku dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, Marcin Smolik, znalazło się pytanie czy może on zapewnić, że tym razem tematy nie wypłyną do sieci. Maturzyści bowiem, jak co roku tuż przed egzaminami, szukać będą ewentualnych przecieków.

Szef CKE odparł, że bardzo by chciał to zrobić, ale nie może.

„Zadania wypływają już po odebraniu arkuszy przez szkoły, których w Polsce jest ok. 8 tysięcy. Nie mamy możliwości kontrolowania ich wszystkich. Możemy tylko liczyć na uczciwość dyrektorów. Ubiegłe lata pokazywały, że zdarzają się wśród nich osoby, które nie tylko nie powinny pełnić tej funkcji, ale w ogóle nie powinny być nauczycielami, bo postępują w sposób nieetyczny i nieuczciwy. To najprawdopodobniej oni otwierają arkusze i przekazują treść zdającym” – powiedział dalej ów wysoki urzędnik państwowy.

O ile się orientuję, a słowo „najprawdopodobniej” w wywiadzie mnie upewnia, nie udało się wyjaśnić przyczyn przecieków z lat poprzednich. Najprawdopodobniej szef CKE nie spełnił zatem swojego obowiązku, jak również nie zadziałały skutecznie organy ścigania. Teraz pan Smolik rzuca w cyberprzestrzeń insynuację o osobach, które nie powinny pełnić funkcji dyrektorów.

Czuję się bezsilny wobec postawy prezentowanej przez człowieka, który wyjątkowo niekompetentnie, a przy tym arogancko, pełni jedną z najważniejszych funkcji w systemie oświaty. Który nie potrafi zadowalająco wywiązać się z podstawowych obowiązków. Który szczuje na ludzi, na co dzień pracujących na to,  by firmowane przez niego, rozdęte do granic absurdu biurokratyczne misterium, przebiegało możliwie sprawnie. I absolutnie nie zasługują na poniżające wypowiedzi wobec opinii publicznej.

Mój ukochany Stefan Wiechecki, Wiech, dla określenia kobiet o wyjątkowo podłym charakterze, ukuł powiedzenie „Wydra na kołnierz do palta”. Parafrazując klasyka, pozwolę sobie w tym kontekście zaproponować analogiczne określenie w wersji męskiej. Myślę, że mam dobrą kandydaturę.

Skunks.

   Błądzić jest rzeczą ludzką, ale muszę przyznać, że trudno mi wyjść ze zdumienia w kwestii popełnionej omyłki. Oto nie dalej jak w miniony weekend napisałem na blogu post o wyprowadzeniu kozy, czyli zawieszeniu obowiązywania norm zatrudnienia w placówkach nauczycieli-specjalistów w zakresie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Tymczasem okazało się, że Senat, w którym miała zostać dopisana stosowna poprawka w nowelizacji Karty Nauczyciela… nie przyjął tego wniosku, zgłoszonego przez jednego z senatorów PiS. Uroczyście zatem prostuję – normy będą obowiązywać, co ucieszy być może tych, którzy już wstępnie dogadali się z potrzebnymi pracownikami, niechybnie zmartwi jednak innych, którzy specjalistów nie znajdą, bo ich po prostu zabraknie. Jak napisałem na blogu – dobrze, że te normy są, bo bardzo potrzeba w placówkach oświatowych psychologów, pedagogów specjalnych etc. Z drugiej strony, z pustego i Salomon…, więc któż koniec końców zostanie obsadzony w roli chłopca do bicia?! Oczywiście, że dyrektor, bo to jego obowiązkiem jest znalezienie nakazanych specjalistów. A ponieważ dyrektorzy nie są to ludzie w ciemię bici i nie takie rafy nauczyli się już obchodzić, należy oczekiwać licznych świadectw kreatywnej polityki zatrudnienia. Myślę, że można także spodziewać się pomysłów ze strony firm szkoleniowych, wyspecjalizowanych w nawigacji po mętnych wodach prawa oświatowego.

   Niestety, biotechnologia nie osiągnęła jeszcze poziomu rozwoju, umożliwiającego sklonowanie psychologa, na dokładkę od razu w formie dojrzałej i wykształconej i w czasie co najwyżej dwóch-trzech miesięcy, a dodatkowo obdarzonego zdolnością odżywiania się pyłkiem kwiatowym i pozbawionego innych potrzeb materialnych.

   Trafił nas pierwszy w tym roku szkolnym COVID. Zachorowała nauczycielka, szczęśliwie lekko, a jeszcze szczęśliwiej, zdiagnozowano ją dopiero po 8 dniach nieobecności w szkole. To znaczy, że ominęła nas kwarantanna, bo końcówka dziesięciodniowej karencji przypadła na weekend. Jak jednak można było się spodziewać, zgłosił się Sanepid z prośbą o listę osób „z kontaktu”. Dotyczyło to tylko jednego dnia, więc po krótkim śledztwie wytypowaliśmy 35 uczniów, którzy wtedy mieli z tą panią zajęcia. No i zaczęły się schody.

   Okazało się, że teraz trzeba wszystkich zgłosić online, wypełniając stosowny formularz na stronie gov.pl. Dla każdego imię, nazwisko, Pesel, kontakt telefoniczny, dokładny adres. Na każdego około dwóch minut, nie licząc czasu poświęconego wcześniej na tropienie kogo wpisać, a potem na przygotowanie zestawienia, z którego wpisywaliśmy dane do formularza. I w tym właśnie miejscu trafił mnie jasny szlag! Przecież mamy piękne, aktualne dane wszystkich uczniów w systemie SIO, który mógłby się choć raz nam do czegoś przydać! Co za państwo z dykty, które nie potrafi wpaść na pomysł – wiedząc przecież, że zakażenia jesienią będą, aby w tym cholernym SIO przygotować funkcjonalność polegającą na odhaczaniu przez kliknięcie wybranych nazwisk uczniów (nauczycieli zresztą też), a następnie, znowu jednym kliknięciem, wysłać ten zestaw we właściwe miejsce. Ale żeby mieć taki pomysł trzeba posiadać choćby elementarny szacunek dla ludzkiej pracy, co w warstwach rządzących jest niespotykane! Mogą coś o tym powiedzieć choćby pracownicy ZUS, a także administracja szkolna, której poświęca się mniej uwagi i szacunku, niż umeblowaniu budynków, w których pracują.

   Muszę jednak przyznać, że w całej tej historii znalazły się też jasne punkty. Najpierw zupełnie nie chciały mi „wchodzić” do systemu uczniowskie Pesele, które otrzymałem z sekretariatu. Wkurzony na maksa zadzwoniłem na infolinię Inspekcji Sanitarnej, żeby się trochę wyładować. Tam z pełnym spokojem poinformowano mnie, że mnóstwo szkół wprowadza dane i jakoś nikt się nie skarży (co pewnie i mnie dałoby do myślenia, gdybym nie był tak wkurzony). Ale dobrze, mam podać swoje nazwisko, a Sanepid się ze mną skontaktuje i zgłoszę wszystkich telefonicznie. Po odłożeniu słuchawki, już uspokojony, spojrzałem krytycznym okiem na zestawienie danych i doznałem olśnienia. Oto po prostu EXCEL zjadł wiodące zera numerów PESEL – bo wszyscy obecni uczniowie takie zera w Peselu mają. Błąd w sekretariacie, gapiostwo moje, żadna wina Sanepidu i urzędowego formularza. Więc kiedy zadzwonił inspektor gotowy pochylić się nad moim problemem, mogłem powiedzieć, że już wszystko w porządku. Zostało to przyjęte z uprzejmym spokojem, a ja po raz kolejny przekonałem się, że podczas pandemii szeregowi pracownicy Sanepidu, z którymi się kontaktowałem (a wiosną było to baaardzo często) zawsze byli uprzejmi, pomocni i sympatyczni. Przy swojej naprawdę trudnej w tym czasie pracy. Szacun!

   Pozostało tylko nieco ponad godzinę wprowadzania danych, co z powrotem zepsuło mi humor. Na szczęście uczniów było do wpisania 35 a nie 350. A kiedy już kliknąłem „Wyślij” i dostałem zwrotkę, że jest ok., po chwili zadzwonił telefon. - Inspekcja Sanitarna – usłyszałem, a następnie imię i nazwisko, które umknęło mojej uwadze.

   - Dostałam Pańskie zgłoszenie, Panie Dyrektorze, a w nim numer telefonu. Więc dzwonię pozdrowić Pana i żonę.

  Szczęka mi opadła. Na szczęście miałem dość refleksu, żeby po krótkiej, ale bardzo miłej rozmowie przyznać, że nie dosłyszałem nazwiska. Kiedy padło ponownie, wszystko stało się jasne – nasza uczennica, z klasy wychowawczej mojej żony. Ze mną podróżowała czasem po Polsce na turystycznych imprezach, a raz nawet, w Beskidzie Wyspowym, zjechała z góry na quadzie GOPR-u, bo nabawiła się kontuzji podczas zbyt intensywnej zabawy całej grupy w „Granat!”. Piękne wspomnienia. I ta świadomość, że zechciała zadzwonić, przypomnieć się, pozdrowić, co oznacza, że zachowała szkołę w dobrej pamięci. To dla dyrektora niczym order Virtuti Militari.

   No i mam teraz znajomość w Sanepidzie. Bezcenne...