Aktualności

   Wspaniały prezent dostałem jeszcze przed Świętami i z radością dzielę się nim z Czytelnikami „Wokół szkoły”. To króciutki fragment wydanej w 1929 roku książki Bogdana Nawroczyńskiego „Swoboda i przymus w wychowaniu”:

   „Czyż bowiem można żyć pełnią życia ludzkiego w odgrodzeniu od społeczeństwa, bez czynnego udziału w nurtujących je prądach, bez wywierania głębszego i trwalszego wpływu na swoje otoczenie? Kształtowanie ludzi przez wywieranie trwałego wpływu na ich umysły i charaktery już jest działalnością wychowawczą. Będzie ona tem doskonalsza, im lepiej ktoś potrafi gromadzić ludzi pod sztandarem swego ideału — przy jednoczesnem poszanowaniu ich indywidualności; wydobywać z nich możliwie dużo wysiłku — bez uciekania się do zewnętrznego przymusu; z obojętnych lub wręcz niechętnych wyrobników czynić pracowników, służących umiłowanej sprawie z przekonaniem i zapałem."

   Cieniom Profesora Bogdana Nawroczyńskiego, którego myśl tak wspaniale opiera się upływowi czasu, oraz Pani Edycie, mamie z naszej Szkoły, która ten tekst wynalazła, bardzo, bardzo dziękuję za odzwierciedlenie w owych kilku zdaniach mojego credo pedagogicznego. Czuję, jakby pewne kawałki układanki mojego życia wskoczyły nagle i nieodwołalnie na swoje miejsce.

   A Czytelnikom z okazji Świąt i w perspektywie kolejnego roku życzę, aby kolejne kawałki ich życiowych puzzli systematycznie budowały obraz życiowej harmonii i spokoju. No i żeby lektura „Wokół szkoły” przyczyniała się choćby w najskromniejszy sposób do wznoszenia tej budowli.

   Zanim lada moment opublikuję kolejny wpis na blogu („Zrób sobie Finlandię!” – już teraz zapraszam do lektury), podzielę się z Czytelnikiem całkiem świeżym doświadczeniem. Otóż jeden z moich felietonów, poświęcony wycieczkom, został przedrukowany na portalu Edunews.pl i udostępniony na jego profilu FB. Zyskał tam życzliwy odbiór, który wyraził się dość licznymi lajkami oraz dalszymi udostępnieniami. Wiedziony ciekawością zajrzałem na listę udostępniających i odnalazłem na profilu Niepublicznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Rewalu (serdecznie pozdrawiam!) taką oto rekomendację: „Warto przeczytać, nie zrażajcie się długością tekstu”. 

   Ha!

   Drodzy Czytelnicy, Których Nie Zraża Długi Tekst! To dla Was piszę i z Wami chcę się dzielić doświadczeniami i przemyśleniami! Wierzę, że są jeszcze w dzisiejszym cudownym, cyfrowym społeczeństwie ludzie, którzy nie klasyfikują rzeczywistości na jeden rzut oka, sortując wszystko według prostego klucza „lubię-nie lubię”. Gotowi zachować niezależność myślenia, jak nie przymierzając poseł Łukasz Rzepecki. Jestem przekonany, że sensowną refleksję pedagogiczną mogą snuć jedynie ludzie zdolni mierzyć się ze słowem pisanym, na dłuższym dystansie. Jeśli więc ktoś z Was uważa, że w swoich felietonach mógłbym te same myśli zapisywać w o połowę mniejszej objętości tekstu, to ma rację, ale powinien wiedzieć, że to zabieg celowy. Odbiorców, którzy chcą tylko rzucić okiem, by utwierdzić się w swoich poglądach – jakie by one nie były – zapraszam do innych rewirów bezkresnej przestrzeni internetu.

   I jeszcze stosowne hasło ze „Słownika dla rodziców i nauczycieli zagubionych w nowoczesnym świecie”:

   LAJK – podstawowy przejaw aktywności społecznej w nowoczesnym świecie. Zredukowany do jednego kliknięcia końcowy etap ewolucji sposobu wyrażania ludzkich myśli I uczuć, po lirykach Wergiliusza, sonetach Petrarki, listach Sobieskiego do Marysieńki i innych tego typu ramotach. Zalajkowanie przez dziecko fanpejdżów mamy i taty może stać się w niedalekiej przyszłości warunkiem niezbędnym utrzymania kontaktu w rodzinie, w której każdy spędza czas przed jakimś ekranem.

   Dawno, dawno temu, będzie już z półtora roku (w internetowej skali czasu to więcej niż wieczność) po raz pierwszy poczułem zdradliwą moc sieci. Mój felieton początkującego blogera "Ratujmy podstawówki!" udostępniony na fejsbuku przez portal "Edukacja. Internet. Dialogâ", błyskawicznie zyskał po kilkadziesiąt lajków i udostępnień oraz cały szereg pozytywnych komentarzy. Stanowiło to ogromny kontrast z wcześniejszą, mikrą częstotliwością wejść na mojego bloga, w liczbie co najwyżej kilku dziennie.

   Nie poznając samego siebie, wszak zdeklarowanego wroga mediów społecznościowych, z satysfakcją stwierdziłem, że statystyki mojego wpisu całkiem dobrze prezentują się na tle innych. W celu dalszego stymulowania ośrodka nagrody w mózgu odwiedziłem fejsbuka tego dnia jeszcze przynajmniej sześciokrotnie, początkowo podziwiając kolejne udostępnienia i komentarze, a kiedy źródełko nowych wpisów wyschło, odczytując po raz drugi, trzeci i piąty te najprzyjemniejsze.

   Otrzeźwienie i refleksja przyszły dzień później.

   Najpierw zorientowałem się, że lajków i udostępnień już nie przybywa. Wczoraj stało się odległą przeszłością, w otchłani której mój post dołączył‚ do milionów innych, już przeżutych, przetrawionych i zapomnianych. Dotarło do mnie, że wydzielenie przez organizm kolejnych dawek dopaminy, oksytocyny, czy jakiegoś innego eliksiru szczęścia, wymaga złożenia internetowi nowej daniny. Ale przecież nie jestem w stanie dzień po dniu pisać kolejnych artykułów, wystarczająco mądrych albo trafnych, by zyskały uznanie odbiorców!

   Tak to, mniej więcej, relacjonowałem wówczas, w następnym felietonie, który Czytelnik może w całości przeczytać tutaj.

   W opisanym zdarzeniu na własnej skórze przekonałem się, jak wciągające są media społecznościowe. Od tego czasu z większym zrozumieniem obserwuję fascynację nimi wśród mojej rodziny i znajomych. Lepiej też rozumiem entuzjastów, zachęcających mnie (i tysiące innych nauczycieli) do wykorzystania ich możliwości w edukacji. Jako praktyk pedagogiki próbuję jakoś odnaleźć się wobec tego stosunkowo nowego zjawiska społecznego. Jakkolwiek na co dzień w szkole obserwuję wiele negatywnych skutków rozpowszechnienia komunikacji internetowej w ogóle, a mediów społecznościowych w szczególności, rozumiem, że stały się one częścią współczesnego świata i żadna siła tego nie zmieni. Sądzę jednak, że warto próbować ograniczać szkody, licząc, że może kiedyś ludzkość w swojej zbiorowej mądrości(?) okiełzna dżina, którego sama wypuściła z butelki. A sięgając do prastarej mądrości ludowej, że o ile wroga nie można pokonać, należy się z nim sprzymierzyć, założyłem na fejsbuku profil "Wokół szkoły", zarazem kwartalnika pedagogiczno-społecznego, jak bloga o tej samej tematyce, a to w intencji popularyzowania mojego sceptycznego credo, wyrażonego w zdaniu: "Rozumiem ludzi głoszących pogląd, że pociąg postępu cywilizacyjno-społecznego, wynikającego z rozwoju technologii, odjeżdża i powinniśmy zająć w nim miejsce, ale pragnę uczynić wszystko, co w mojej mocy, by umiar i zdrowy rozsądek nie pozostały opuszczone na peronie" (cały artykuł programowy kwartalnika można przeczytać tutaj).

   Pojawienie się profilu "Wokół szkoły" lapidarnie skomentowała, oczywiście również na fejsie, moja córka Agata: "Stary się złamał!"

   Złamany, ale duchowo nie pokonany zacząłem z uwagą badacza obserwować los moich felietonów, samodzielnie już udostępnianych na fejsbuku. Kolejne, a było ich dotychczas cztery, uzyskują coraz większą liczbę odsłon, wzrastającą w sposób wykładniczy. Większość czytających, mimo że trafia na mojego bloga po raz pierwszy (a takich jest, jeśli wierzyć statystykom, około 80%), nie sięga do żadnego innego z kilkudziesięciu tekstów, zamieszczonych tam wcześniej, nazwijmy to – przed erą fejsbukową. Mogę więc spokojnie założyć, że zainteresowanie moimi refleksjami jest dość powierzchowne, jak cała chyba internetowa komunikacja. Rodzi to zasadnicze pytanie o skuteczność takiej formy przekazu.  Ale jak się nie ma, co się lubi, to się lubi co się ma. Mam nadzieję, że fejsbuk mimo wszystko pomoże mi dotrzeć większej grupy ludzi ze słowami pewnego sceptycyzmu wobec tego, czym karmi nas na co dzień internet. Szczególnie w dziedzinie edukacji.

   Mam przy tym prośbę do PT. Czytelników, którzy skłonni są opatrywać moje refleksje komentarzami, zwłaszcza do tych, którzy swoje wpisy kierują wprost do mnie. Nie piszcie ich na fejsbukowych profilach, do których w większości nie mam dostępu (nie jestem niczyim znajomym, nawet – jakkolwiek dziwnie by to zabrzmiało – własnej żony, choć ona przynajmniej co smakowitsze komentarze mi pokazuje), ale bezpośrednio na blogu, ewentualnie na profilu „Wokół szkoły”. Tylko tam niezawodnie będę w stanie odczytać Wasze przesłanie.

   A teraz już zapraszam do lektury kolejnych felietonów.

Ogłoszenie przez MEN prekonsultacji projektu podstawy programowej skłoniło mnie do uzupełnienia "Słownika dla rodziców i nauczycieli zagubionych w nowoczesnym świecie" o nowe hasło, którym dzielę się, póki ciepłe.

PREKONSULTACJE – przedwstępna faza konsultacji społecznych, stosowana w przypadku, gdy podstawa programowa dla zreformowanej szkoły podstawowej nie jest w zapowiedzianym przez MEN terminie doprowadzona do stanu nadającego się do publikacji. Celem prekonsultacji jest wykrycie błędów (gramatycznych i ortograficznych) w brudnopisie dokumentu, tudzież innych niespójności przeoczonych w pośpiechu. Dzięki wykorzystaniu mediów elektronicznych oferuje jako bonus możliwość tryumfalnego ogłoszenia, że naród miał możliwość zgłoszenia swoich uwag i wiele z nich zostało uwzględnionych.

Pomysł prekonsultacji stanowi twórczy wkład Ministerstwa Edukacji Narodowej do teorii dialogu społecznego, nowatorski na skalę światową i jako taki, zasługujący na międzynarodową nagrodę im. Niccolò Machiavellego.